vrijdag 5 juli 2013

BOSCH THEATER 6


                                                                                ’s-Hertogenbosch / Vught, 4 juli 2013

 

Aan de gemeenteraad van ’s-Hertogenbosch
Ter attentie van Mr. Ton Rombouts, voorzitter
Markt 1
5201 JV  ’s-Hertogenbosch

Betreft: de Splitsing

 
Geachte heer Rombouts, dames en heren,

In deze brief wil ik graag een toelichting geven op mijn recente voorstel[1] naar aanleiding van uw beslissing om het huidige Theater aan de Parade te vernieuwen. Uw besluit biedt alle mogelijkheden om “parallel aan de door u ingezette ontwikkeling en het nadere onderzoek” mijn planvoorstel te betrekken. Ook de talrijke bemoedigende reacties op mijn voorstel motiveerden mij tot nadere uitwerking.

Immers u hebt een aantal kanttekeningen gemaakt bij het raadsvoorstel. Om daaraan tegemoet te komen is nader onderzoek noodzakelijk. Wethouder Jeroen Weyers heeft tijdens uw vergadering toegezegd het programma van eisen waar mogelijk aan te zullen passen.

Mijn voorstel biedt belangrijke inhoudelijke en praktische voordelen. Ik ben van mening dat deze voordelen interessante aanknopingspunten bieden voor verder onderzoek en deze te betrekken in de door u ingezette ontwikkeling.

Ik schreef in mijn blog dat de verdere ontwikkeling in de Kop van t Zand stagneert: het initiatief van de TUIN/UNITED is stop gezet. Productiehuis Brabant is verdwenen en de festivals zuchten onder forse bezuinigingen. Hoewel vorige wethouders de ambitie van de stad voor een productieklimaat voor jonge theatermakers onderstreepten, en zich lieten voorstaan op de hoge kwaliteit van de festivals, zijn er forse bezuinigingen doorgevoerd.

In uw raadsvoorstel lees ik dat het huidige Theater aan de Parade niet meer voldoet aan de wensen en eisen van deze tijd. Soortgelijke overwegingen waren eerder aanleiding voor de ontwikkeling van een plan voor een ondergrondse concertzaal. De politieke afloop is bekend, een afloop die we ons niet opnieuw zouden willen toewensen. Het ontbreken van een concertzaal is alle jaren een groot gemis gebleken.

Ik ben in mijn plan uitgegaan van uw keuze voor de locatie aan de Parade. Ik stel voor dit plan aan te passen door de accommodatie aan de Parade te splitsen in een concertzaal op de Parade en een theaterzaal in de Kop van ‘t Zand.

In mijn plan wordt het nieuwe gebouw aan de Parade het muzikale centrum van de stad met een goed geoutilleerde concertzaal in combinatie met voorzieningen voor de functie van culturele huiskamer van de stad. De nieuwe theaterzaal in de Kop van ‘t Zand wordt samen met de Verkadefabriek het nieuwe centrum voor theater, dans en film. Immers de Verkadefabriek is - in samenhang met het poppodium W2 en het beeldende kunstcentrum Willem II - uitgegroeid tot een culturele hotspot van de stad en dient als voorbeeld in binnen- en buitenland.

Er zijn plannen voor een update van het poppodium W2 en de skaters hebben een onderkomen gekregen in de Kop van ‘t Zand. Met deze logische splitsing blijft de ontwikkeling van de Kop van ’t Zand tot tweede culturele hart van de stad overeind. Dit stadsdeel is goed bereikbaar vanuit alle delen van de stad.

De voordelen van deze splitsing zijn:

·       Een concertzaal heeft beduidend minder hoogte nodig. Dat betekent dat een nieuw gebouw beter inpasbaar is in de alom gehoorde wensen ten aanzien van de architectonische omgeving van de Parade, in het bijzonder in relatie tot de St. Jan.

·       Door te splitsen kan het altijd lastige compromis van de akoestiek voor theater en muziek worden vermeden en kan in elke accommodatie een optimaal resultaat worden gerealiseerd. Acteurs, musici en publiek zullen dat zeer op prijs stellen.

·       De accommodatie aan de Parade moet geschikt gemaakt worden voor grootschalige stedelijke evenementen en festivals zoals Carnaval, Koninginnedag, het Bevrijdingsfestival, Bourgondisch Brabant, Theaterfestival Boulevard, het Internationaal Vocalisten Concours en Jazz in Duketown en kan uit dien hoofde functioneren als de culturele huiskamer van de stad

·       Het huidige Theater aan de Parade kan gebruikt worden tot de nieuwe zaal in de Kop van ‘t Zand klaar is. Er hoeft tussentijds geen kostbare, tijdelijke oplossing te worden bedacht voor het theater en dat is een echte meevaller.

·       Er moet daarentegen wel tussentijds een tijdelijke voorziening getroffen worden voor het muziekprogramma. Dat is op relatief goedkope wijze te realiseren in bijvoorbeeld de Brabanthallen in combinatie met een georganiseerde bus pendel naar het Muziekgebouw in Eindhoven en/of de Concertzaal in Tilburg.

·       Door de exploitatie van de nieuwe theaterzaal in de Kop van ‘t Zand te verbinden met de Verkadefabriek kan een interessante efficiency slag gemaakt worden. Programmatische afstemming is dan gegarandeerd.

·       Dit plan is een garantie voor doorontwikkeling van de Kop van ‘t Zand tot een tweede culturele hart van de stad, zoals ooit voorzien. Daarmee worden tevens voorwaarden gecreëerd voor een rehabilitatie van de gehele Kop van ‘t Zand.

·       Wanneer er extra middelen gevonden kunnen worden om het prachtige initiatief TUIN|UNITED vlot te trekken, kunnen op korte termijn - om te beginnen in 2016 - al de eerste resultaten zichtbaar worden.

·       Het is nu niet mogelijk om concreet te worden over budget en financiering. Het zal duidelijk zijn dat er voordelen zijn te behalen maar dan is nader onderzoek noodzakelijk.

·       En tenslotte, er ontstaat een continue bouwstroom en werkgelegenheid met de mogelijkheid om de financiering over een langere periode te spreiden.

Samengevat betekent een verankering van de culturele ontwikkelingen in de stad voor de komende jaren langs een drietal hoofdlijnen

Ø  muziek en grootstedelijke evenementen op de Parade
      Ø  centralisatie van theater, dans, film en beeldende kunst in de Kop van ‘t Zand
      Ø  de museale kunsten in het Museumkwartier

Ik ben graag bereid om dit voorstel toe te lichten en zie uw reactie met belangstelling tegemoet.

Met vriendelijke groet

Wim Claessen

 




[1] Mijn voorstel is in hoofdlijnen beschreven in mijn blog “het schijnbaar onverenigbare verbinden”, zie mijn website www.wimclaessen.nl

maandag 24 juni 2013


BOSCH THEATER 5

Het schijnbaar onverenigbare   verbinden
Mieske van Eck schreef onlangs in het Brabants Dagblad “in Den Bosch - nog niet zo heel lang geleden de fiere kartrekker van Brabant Culturele Hoofdstad – zijn ze de draad helemaal kwijt”. Zij verwoordde in één zin waar het aan schort in deze stad: aan standvastige daadkracht. Het beleid oogt stuurloos, met verdeeldheid over het theater, over de locatie en over het type accommodatie (theater en/of concertzaal, 1 of 2 zalen). Zo willen directie en bestuur van Theater aan de Parade eigenlijk naar het Paleiskwartier maar ze werken desondanks een plan uit voor de Parade. Hoe tegenstrijdig kun je zijn? De PvdA schrijft een dag na het debat in de raadscommissie dat zij eigenlijk voorstander is van het Paleiskwartier, nadat de wethouder in het Theatercafé 073 en in de Raadscommissie nog vol verve de locatie Parade had verdedigd. Bent u er nog?

‘s-Hertogenbosch bespeelt niet meer de eerste viool bij culturele hoofdstad en het ziet er naar uit dat JB500 haar beoogde budget niet zal realiseren. De ingezette ontwikkeling in de Kop van 't Zand stagneert door het stopzetten van de TUIN/UNITED. Productiehuis Brabant is verdwenen en de festivals zuchten onder forse bezuinigingen. Hoewel vorige wethouders de ambitie van de stad voor een productieklimaat voor jonge theatermakers onderstreepten, en zich lieten voorstaan op de hoge kwaliteit van de festivals, zijn er forse stappen terug gezet.
Er is ook goed nieuws en wel dat de Boulevard desondanks haar veerkracht laat zien door in te krimpen maar ook scherp en interessant te blijven programmeren. Jazz in Duketown heeft laten zien met weinig geld een interessante muzikale switch te kunnen maken. De Bosch Parade heeft haar kinderziekten bestreden en kan uitgroeien tot een volwassen kunstprocessie op het water. De Verkadefabriek is - in samenhang met het poppodium W2 en het beeldende kunstcentrum Willem II - uitgegroeid tot de culturele hotspot van de stad en dient als voorbeeld in binnen- en buitenland. Er zijn plannen voor een update van het poppodium W2 en de skaters hebben een onderkomen gekregen in de Kop van 't Zand. In het Museumkwartier heeft de beeldende kunst onlangs een forse impuls gekregen met de heropening van de nieuwe musea. November Music en de Toonzaal zijn still going strong en weten de juiste toon vast te houden.

De vraag is “wat willen we nu wel of willen we teveel, overspelen we niet regelmatig onze hand of hebben we last van de politieke waan van de dag?”. Het echec van de TUIN/UNITED maakt duidelijk dat eerst euforisch reageren en vervolgens de ene na de andere barrière oproepen met als resultaat dat dit bijzondere en oorspronkelijke initiatief ten grave is gedragen, de verkeerde route is.
Wat is dan wel de juiste weg om uit deze impasse te komen? Om te beginnen met het inlassen van een korte (zomer) pauze voor bezinning. Vervolgens dienen alle knelpunten op een rij gezet te worden, moet men een keuze maken wat wel en wat niet gewenst is, om vervolgens het geheel te omlijsten met een masterplan dat duidelijk maakt wat de culturele ambitie van deze stad nu werkelijk is. Het is verstandig om ook nog eens terug te kijken naar eerdere plannen, zoals dat van de jaren ’90 om de Kop van ’t Zand een culturele bestemming te geven.

Dit masterplan betreft in elk geval
* de Tuin/United
* een theaterzaal in de Kop van t Zand
* een concertzaal annex huiskamer van de stad aan de Parade

De belangrijkste voordelen zijn dat er iets zichtbaar kan worden in 2016 en 2018, dat er geen tussenoplossing hoeft te worden bedacht voor een theaterloze periode en dat het lastige compromis van akoestiek voor theater en muziek kan worden vermeden. Het gebouw aan de Parade wordt het muzikale centrum van de stad en de nieuwe grote zaal in samenhang met de Verkadefabriek in de Kop van 't Zand wordt het centrum voor theater, dans en film.
Alles is vanuit zowel de binnenstad als het Paleiskwartier goed bereikbaar, te voet, met de fiets en voor bezoeker buiten Den Bosch met de auto of openbaar vervoer.

Er zijn ook nog andere voordelen zoals de inpasbaarheid van het gebouw aan de Parade. Een concertzaal heeft minder hoogte nodig. Dus de huidige toneeltoren kan beduidend lager worden. Dat komt ten goede aan de architectonische omgeving van de Parade. Door een flexibele opzet moet het gebouw geschikt gemaakt worden voor grootschalige stedelijke evenementen en festivals zoals Carnaval, Boulevard, IVC en Jazz in Duketown. Het huidige Theater aan de Parade kan gebruikt worden totdat de nieuwe zaal in de Kop van t Zand klaar is. Er hoeft dus tussentijds geen tijdelijke oplossing te worden bedacht voor het theater en dat is een echte meevaller.
De kern van dit plan is de doorontwikkeling van de Kop van 't Zand tot het culturele hart van de stad, zoals ooit voorzien. Met het behoud van muziek en grootstedelijke evenementen op de Parade, en de centralisatie van theater in de Kop. Dat is meer dan een gulden middenweg. Dat is de enig juiste weg!

Wim Claessen

PS lees ook mijn eerdere blogs over het BOSCH THEATER op www.wimclaessen.nl

maandag 17 juni 2013

BOSCH THEATER 4






DIK HOUT

Tjonge, de hakken stonden maandagavond in de Verkadefabriek, in de nieuwe huiskamer van de stad wel behoorlijk in de Kop van het Zand, aan beide kanten. Wethouder Jeroen Weyers gaf geen strobreed toe, volledig gegijzeld door de gemeenteraad over de locatie aan de Parade. Alleen al om die reden eigenlijk een overbodige discussie. Hoe dan ook, er zullen op de valreep ongetwijfeld pogingen worden ondernomen om op 25 juni a.s. tot een eensluidend verhaal te komen. Helaas kwam dat er niet uit en bleef het debat steken in Dik Hout.

Die uitkomst op 25 juni zal ongetwijfeld de hele discussie weer op zijn kop zal zetten. Dit plan op deze locatie wordt niet geaccepteerd en dat biedt kansen. Tijdens het debat werd eens te meer duidelijk dat een echte meerjarenvisie bij plannenmakers ontbreekt en dat de plek te klein is voor het – naar beneden (!) bijgestelde - programma van eisen. Dan maar minder eisen om het op die plek bij elkaar te kunnen proppen, wordt gesteld. Om dan 4 miljoen voor ontwikkeling en onderzoek uit te trekken moet je wel erg overtuigd zijn van je gelijk. Dat is veel geld voor een plan dat in haar basis niet deugt in een tijd dat we eigenlijk niets kunnen missen. Dat is de PvdA onwaardig.

Dit plan borduurt voort op het gebruikelijke klassieke theaterconcept, een grote zaal en een middenzaal. Het huidige Theater aan de Parade is zo ingedeeld en ingericht maar voldoet niet, zo luidt het betoog. Helemaal mee eens maar ga dan niet meer van hetzelfde doen door in de fout van 1975 vervallen toen er eenzelfde concept is ontwikkeld voor deze veel te kleine plek. Daar zit toch - objectief gezien - de kern van het probleem. Dit plan geeft een heel beperkt inzicht op wat nodig is als antwoord op de nieuwe ontwikkelingen in kunst en cultuur. Nieuw is de "huiskamer" van de stad zonder aan te geven wat dit is en hoe dat gaat functioneren, jammer.

De Raad zal op 25 juni dus moeten bewegen want als de hakken ook daar in het zand staan dan is dat het slechtst denkbare vertrekpunt voor een proces dat 40 (!) jaar mee moet. En bewegen houdt in dat ook de locatie weer ter discussie moet komen. Dat biedt nieuwe perspectieven voor een visie op programma, gebouw en locatie in samenhang met het huidige aanbod in de stad en met een visie op de toekomst. Er is de afgelopen maanden buitengewoon veel geschreven en gezegd over wat er wel en niet zou moeten gebeuren. Dat betekent dat je op een eenvoudige wijze en op korte termijn een plan zou moeten kunnen maken dat meer en beter hout snijdt.

Zelfs wanneer het ZNTM-advies wordt aangenomen door de gemeenteraad is er nog steeds niets aan de hand omdat pas na 2016 begonnen wordt met de bouw. Tot die tijd is er ruimte om tot andere gedachten te komen. Het advies biedt tal van kritische kanttekeningen bij de gesignaleerde knelpunten. De ZNTM heeft tal van mitsen en maren in haar advies ingebouwd, of zijn het de adviserende PB-theateradviseurs uit Uden die hier de nadruk op hebben gelegd? Wie dit advies goed analyseert kan vrij gemakkelijk tot de tegenovergestelde conclusie komen dat het niet mogelijk is om dit concept op deze locatie te bouwen. En dan heb ik het nog helemaal niet over een theaterloze periode van 3 jaar gedurende de tijd van sloop en nieuwbouw aan de Parade. Daar wordt wel erg licht over gedacht.

Wanneer de Raad wil bewegen zal het dus moeten gaan over het beste alternatief. Dat is nog steeds de Kop van t Zand zoals ik dat in mijn eerdere blogs heb aangegeven, zie
www.wimclaessen.nl . Er zijn nu ook geluiden dat het GZG-terrein weer in beeld zou kunnen komen om uit de impasse te geraken. Als dat zo is dan kun je beter 5 minuten doorlopen langs de Zuid Willemsvaart en je bent op de toplocatie "De Kop van 't Zand". Hoe eenvoudig kun je van dik hout iets moois maken?